Wzdęcia
Czym są wzdęcia?
Wzdęcia są jednym z najczęstszych problemów żołądkowo-jelitowych na świecie.
Wzdęty brzuch nie jest stanem łatwym do zdefiniowania. Pacjenci opisują go jako uczucie „balona w brzuchu”, powodowanego albo wzrastającą ilością gazów w przewodzie pokarmowym, albo uczuciem napięcia w brzuchu. Należy jednak zaznaczyć, że wzdęcia są bardzo subiektywnym odczuciem, które nie musi być obiektywnie potwierdzone oceną ilości gazów czy obwodu brzucha. Gdy osoba opisuje uczucie wzdęcia, może być świadoma wzrostu obwodu brzucha lub nie. Ten pierwszy jest objawem, a drugi jest widocznym znakiem, obrzękiem i uczuciem napięcia skóry lub dyskomfortu we własnym ubraniu. Ta widoczna zmiana w talii jest określana jako rozdęcie, charakteryzujące się rozluźnieniem ściany brzucha.
Możemy również wyróżnić trzeci objaw z podobnymi dolegliwościami - gazy. Jest to częste wydzielanie gazów jelitowych (częściej niż 24 razy dziennie84). Zwykle jest postrzegany jako szczególnie nieprzyjemny, gdy towarzyszą mu takie objawy, jak wzdęcia i rozdęcie.
Wzdęcia biorą się z zaburzeń ruchliwości jelit, wyższej niż u zdrowych osób lub z nadwrażliwości nerwów żołądkowo-jelitowych. Należą do sfery tak zwanych czynnościowych zaburzeń żołądkowo-jelitowych.
Gazy są naturalnie obecne w jelitach. Zazwyczaj pochodzą z powietrza połykanego podczas jedzenia lub mówienia, albo z fermentacji pokarmu przez bakterie w jelitach. Jelito grube jest fizjologicznie największym rezerwuarem bakterii w przewodzie pokarmowym.
Połknięte powietrze zawiera przede wszystkim azot i tlen. Gazy z metabolizmu bakteryjnego mają bardziej zróżnicowany skład. Należą do nich dwutlenek węgla, metan i wodór, a także siarkowodór i inne pochodne siarki odpowiedzialne za specyficzny zapach. Ilość i rodzaj gazów z fermentacji zależą od spożywanej żywności i składu mikroflory jelitowej (liczba i różnorodność gatunków oraz szczepów bakterii żyjących w jelitach). Niektóre gazy jelitowe są wchłaniane do krwi i wydalane podczas wydechu, a reszta jest usuwana przez „wiatry”.
Objętość gazu w jelitach wynosi zwykle około 200 ml, a całkowita dzienna objętość wydalanych gazów może osiągnąć 600 ml. Zdrowa osoba wypuszcza gaz od kilkunastu do 24 razy dziennie.
Wzrost ilości gazów w jelitach może być spowodowany przez:
• Zwiększone połykanie powietrza, np. podczas palenia, żucia gumy lub mówienia podczas jedzenia,
• spożycie żywności uważanej za wiatropędną (fasola i inne rośliny strączkowe),
• picie napojów gazowanych,
• upośledzenie trawienia i wchłaniania w jelicie cienkim, co powoduje wzrost ilości substancji oraz miazgi pokarmowej docierających do jelita grubego i ich fermentacji (np. niedobór laktazy – enzymu trawiącego laktozę; zespół złego wchłaniania fruktozy),
• spowolniony przepływ treści pokarmowej przez przewód pokarmowy, spowodowany zaburzeniami organicznymi lub funkcjonalnymi
• nadmiar bakterii w jelicie cienkim (zwykle jest ono stosunkowo mniej zasiedlone niż jelito grube).
Jak zdiagnozować wzdęcia?
Z reguły nie diagnozuje się samych wzdęć, ponieważ nie ma precyzyjnych metod oceny tego symptomu. Taka sama ilość gazów może nie powodować żadnych objawów u niektórych osób, podczas gdy inne będą odczuwać ją jako wyraźny dyskomfort. Bardzo często wzdęcia i gazy są elementami tak zwanych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego, takich jak zespół jelita drażliwego lub niestrawność czynnościowa164.
O co zapyta Cię lekarz?
Jeśli wzdęcia są dla Ciebie kłopotliwe lub bolesne, skonsultuj je z lekarzem. Wizyta u lekarza jest także zalecana jeśli wzdęciom towarzyszą inne objawy, takie jak ból brzucha, zmiany w częstotliwości oddawania stolca lub jego konsystencji.
W przypadku wzdęć lekarz przeważnie zapyta o wiele wyżej wymienionych czynników, między innymi dietę, a także o tak zwane objawy alarmowe, czyli symptomy, które mogą sugerować poważniejsze, nieczynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego. Często interesuje go również to, czy w rodzinie były przypadki choroby wrzodowej, choroby zapalnej jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Crohna), celiakii, nietolerancji laktozy, ponieważ schorzenia te mogą dotyczyć więcej niż jednej osoby w rodzinie.
Jakie badania zaleci lekarz?
Jeśli u pacjenta pojawi się jakikolwiek z tzw. objawów alarmowych towarzyszących wzdęciom, czyli sugerujących poważniejsze przyczyny organiczne, lekarz może zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań, takich jak:
• badanie kału (na pasożyty, krew utajoną, kalprotektynę),
• wodorowy lub wodorowo-metanowy test oddechowy (ocena nietolerancji laktozy i nietolerancji fruktozy),
• badania przesiewowe w kierunku celiakii (genetycznie uwarunkowana nietolerancja glutenu zawartego w podstawowych zbożach)
• czasem badania radiologiczne i / lub USG jamy brzusznej, gastroskopia, kolonoskopia.
Częsty objaw towarzyszący: rozdęcie
Jeśli obwód brzucha rośnie dość szybko, a masa ciała pozostaje niezmieniona, najprawdopodobniej masz do czynienia z rozdęciem.
Następujące stany są uważane za objawy alarmowe. Mogą towarzyszyć wzdęciu lub rozszerzeniu brzucha, być kłopotliwe i dlatego wymagają porady lekarskiej:
• słabość,
• utrata apetytu,
• niezamierzona utrata masy ciała,
• gorączka,
• obecność krwi w kale.
Poważną przyczyną stałego powiększania się brzucha może być również:
• szybki przyrost masy ciała (tzw. otyłość brzuszna),
• wodobrzusze (nadmierna ilość płynu w jamie brzusznej)
• powiększenie objętości narządów wewnętrznych w jamie brzusznej, takich jak wątroba, śledziona lub nerki.
Jakie są najbardziej powszechne przyczyny wzdęć?
Należy pamiętać, że nadmiar powietrza w żołądku i jelitach jest najczęściej powodowany przez zupełnie przyziemne rzeczy, na przykład: zbyt szybkie i chciwe jedzenie, mówienie podczas spożywania posiłków, żucie gumy, jedzenie produktów wiatropędnych, takich jak: fasola, kapusta, brukselka, cebula, chleb, makaron, produkty zbożowe, jabłka, gruszki, brzoskwinie, śliwki, kukurydza, owies, ziemniaki, mleko, lody, sery pleśniowe, oczyszczone otręby47, 54, 82, 84, 86.
Prawdopodobnie najczęstszą i zazwyczaj nieuświadomioną przyczyną wzdęć jest połykanie nadmiernej ilości powietrza i często niezdolność do odbijania, czyli pozbycia się połkniętego powietrza z żołądka. Nazywa się to naukowo aerofagią.
Naturalny proces powstawania gazu pochodzi również z tworzenia się gazów w jelicie grubym w wyniku fermentacji (głównie, ale nie tylko, węglowodanów) prowadzonej przez żyjące w nim bakterie. Wytwarzanie tych gazów może się nasilać, gdy do jelita docierają ciężko przyswajalne i źle wchłaniane węglowodany zawarte w roślinach strączkowych, kapustnych czy cebuli.
Nadmiernej fermentacji sprzyja nietolerancja laktozy (cukru mlecznego), fruktozy (cukru w owocach, sokach owocowych, miodzie)14, nadmierne spożycie sorbitolu, nierozpuszczalnego błonnika72, 86, 129 itp.
Problemy odczuwane w brzuchu mogą być również spowodowane tak zwanymi zaburzeniami czynnościowymi przewodu żołądkowo-jelitowego. Są to zaburzenia, które nie są oparte na żadnej przyczynie organicznej (strukturalnej lub biochemicznej)53, 54. Niemniej jednak objawy mogą być bardzo poważne. Czynnościowe zaburzenia żołądkowo-jelitowe obejmują:
• Zespół jelita drażliwego (IBS),
• Niestrawność czynnościowa (Dyspepsja).
Do mniej częstych przyczyn wartych rozważenia zaliczają się:
• niedobór enzymów z trzustki
• choroby zapalne jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna, mikroskopowe zapalenie jelita grubego),
• celiakia.
Czy dieta i zmiana sposobu jedzenia może pomóc w pozbyciu się wzdęć?
Jeśli cierpisz na wzdęcia, przyjrzenie się swojej diecie oraz stylowi życia jest zalecane. To, jak jemy i co jemy, może zwiększać produkcję gazów oraz powodować gromadzenie się większej ich ilości w przewodzie pokarmowym.
Większość gazów powstaje w wyniku fermentacji przez bakterie jelitowe niektórych złożonych węglowodanów i cukrów. Tłuszcz i białka wytwarzają mniej gazu.
Warto także zwrócić uwagę na sposób jedzenia i styl życia. Powstawaniu gazów może sprzyjać zwiększone połykanie powietrza, na przykład podczas:
• jedzenia w pośpiechu,
• mówienia podczas spożywania posiłku,
• palenia papierosów,
• żucia gumy.
W przypadku wzdęć i gazów warto wypróbować dietę opartą na produktach spożywczych, które nie powodują nadmiernej produkcji tzw. „wiatrów”. Poniższa lista produktów jest jedynie bardzo ogólną rekomendacją, ponieważ każda osoba reaguje inaczej na różne składniki diety. Najlepiej jest słuchać swojego ciała i unikać pokarmów, które powodują niepożądane objawy, takie jak wzdęcia, rozdęcie i / lub gazy.
(Zazwyczaj) dobrze tolerowane są:
• mięso, drób i ryby,
• jajka,
• warzywa takie jak sałata, pomidory, cukinia,
• owoce takie jak winogrona, jagody, wiśnie, awokado,
• oliwki,
• ryż,
• jogurt, kefir, maślanka.
Zmiany w diecie wprowadzaj stopniowo, obserwując reakcje swojego ciała, aby móc wykluczyć produkty, które nasilają Twoje dolegliwości.
Spożywanie świeżego, nieprzetworzonego jedzenia, bez sztucznych dodatków, takich jak barwniki lub konserwanty pomoże w poprawie samopoczucia.
Ziołowa kuracja wzdęć i gazów
Iberogast® to lek, który można stosować w celu złagodzenia objawów takich jak wzdęcia, gazy, uczucie pełności, ból brzucha i skurcze, a także nudności23, 28, 45, 113, 115, 149, 187. Jest on zalecany do leczenia zespołu jelita drażliwego i dyspepsji czynnościowej45, które często mogą objawiać się przewlekłymi wzdęciami i gazami. Działanie leku Iberogast® wynika z unikalnej kombinacji dziewięciu sprawdzonych ekstraktów z ziół leczniczych5, 45, 98, 105. Działają one synergicznie5, 135, 177, by łagodzić objawy i zwalczać przyczyny23, 28, 45, 113, 115, 149, 187 leżące u podstaw zaburzeń czynności przewodu pokarmowego oraz procesu trawienia5, 8, 10, 130, 191.
Iberogast®
Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego są zazwyczaj nie tylko wyjątkowo nieprzyjemne i związane z licznymi dolegliwościami, ale często utrudniają codzienne życie. Całe szczęście istnieje Iberogast®: połączenie dziewięciu ziół leczniczych5, 45, 98, 105 skoncentrowane na walce zarówno z podstawowymi przyczynami5, 8, 10, 130, 191 jak i irytującymi objawami23, 28, 45, 79, 114, 115, 123, 149, 187.
Iberogast®
Ulga w objawach problemów trawiennych z lekiem Iberogast®
Ziołowe krople Iberogast® działają na różne odcinki układu pokarmowego23, 28, 45, 79, 114, 115, 123, 149 łagodzą objawy problemów trawiennych i są dobrze tolerowane 23, 28, 114, 115, 139, 149, 187.
Często zadawane pytania
Znajdź odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o Iberogast®.
Dowiedz się więcej o leku Iberogast® od firmy Bayer
Połączenie 9 ziół leczniczych5, 45, 98, 105 użytych w leku Iberogast® zostało przebadane i opracowane w późnych latach 50 XX wieku.
